Kablo Güzergah Tespit Cihazı – Kablo Sinyal İzleme

          Kablo Güzergah Tespit Cihazı Açıklaması 

 

Açıklama

Kablo güzergah tespit cihazları, aşağıdaki güzergah tespiti ve derinlik ölçümlerini yapar;

– elektrik kabloları

– metal gaz ve su boruları

– telefon kabloları

– fiber optic kabloları (özel kablo ve metal kılıf )

 

Özellikler ve kullanım

Vericinin kabloya frekans uygulayarak kablolada akan akımdan dolayı elektro manyetik alan yaratması ve bu elektro manyetik alanın alıcı tarafından takip edilmesi ile kablo güzergah tespiti yapılır. Vericiden gönderilen  Sinyal alıcı tarafından algılanmakta (cihaz markalarına göre alıcı ve vericiden sinyal frekansı değiştirilip sinyal şiddeti ve kazanç yükseltilmektedir.) Sinyal akustik ve sayısal olarak alıcının LCD ekranında görülebilmekte ve kablo takip edilmektedir.

 

Uygulama alanları

Kablo güzergah tespit cihazı ile geniş bir kullanım alanına sahiptir:

– Kablo ve boruların güzergah tespiti

– Kablo ve boruların derinlik tespiti

– Kablo tefriki, canlı kablolarda 

– Kablo kılıf arızası tespiti (GRP)

 1000 hz 815 hz,512 hz (düşük)sinyal

Genellikle düşük sinyal seviyesinin tercih edildiği sahalar, takibi yapılan kabloya gönderilen sinyalin diğer kablolardan veya su borularından daha kolay etkilenebileceği ortamlarda kullanılır. Ayrıca düşük Hz sinyal seviyesi yüksek(5 khz,8 khz,vb)  göre (daha az güç tükketiğinden)daha uzun kablolarda güzergah izleme imkanı sağlar. 

 

Genel olarak 8 kHz 33 kHz yüksek sinyal seviyesinin tercih edildiği durumlar, kabloların veya boruların köşe dönüşü yaptıkları ve topraklamasız kablo kılıflarıdır. Ayrıca 8ve 33 kHz sinyal endüktif izleme(dışarıdan temazsız bağlantı) içinde daha uygundur. 

 

Minimum veya maksimum metodlar alıcı üzerindeki düğmeler ile seçilir. Alıcı üzerindeki ekrandan veya uyarı sesleri ile izlenen kablonun hangi yönde ilerlediğini kullanıcıya gösterir. Ayrıca tek bir düğmeye basarak derinlik ölçümü ve akım ölçümü yapılabilir.

 

33ve 82 kHz sinyal

82 kHz sinyalin  815 Hz sinyale göre tercih edilmesinin sebebi genellikle sert köşeli kablo ve su borusu izlemesi durumlarında gerekmektedir. Ayrıca 82 kHz sinyal atlayan bağlantısız kablo kılıfları ve topraklama durumlarında yararlıdır. İzleme sırasında aniden değişen sinyal şiddetleri bu gibi bir duruma işaret edebilir. Ayrıca endüktif bağlantı ile izleme esnasında 82 kHz sinyal seviyesi çok daha etkin olacaktır. Bu sebepten dolayı genel olarak 82 kHz sinyal seviyesi endüktif bağlantı için geçerlidir. 82 kHz sinyal seviyesinin menzili çok daha kısadır. Bu sebepten dolayı verici çok sık olarak yer değiştirilerek kablo güzergahı izlenmesi durumunda kalınacaktır. Bir başka dezavantaj ise komşu kabloların endüktif yüklemeden etkilenmesidir.

 

Not: Çok noktadan topraklanan kabloların güzergah takibi 

Pos.	Açıklama
1	Verici
2	Siyah test kablosu
3	Topraklama çubuğu
4	Kırmızı test kablosu
5	Bağlantı kutusu
6	Yeraltı kablosu (Kablo TV)

 

Alıcı izlenecek kabloya bağlanırken veya kablodan ayrılırken mutlaka kapalı tutulmalıdır.

Bu yöntem mevcut topraklama noktaları kullanarak kablo güzergah izlenmesini sağlayacaktır. Bu yöntem ile mevcut sistem devreden çıkarılmadan operasyon yapılabilme şansı elde edilmiş olur. Uygulama alanı yaklaşık 1km’dir.

• Seçilmesi gereken frekans seviyesi hakkında bilgiler

 

815 Hz veya 82 kHz sinyal seviyelerinin kullanımları kablonun bulunduğu bölgenin koşullarına göre değişir.

Her bir frekans seviyesi (815 Hz ve 82 kHz) kendine has avantajlara sahiptir. Her iki frekans seviyesi kullanılması daha kesin izleme sağlayacaktır. Kablo güzergah takibine önce 815 Hz veya diğer cihazlardaki düşük  sinyal şiddeti ile başlayın. Eğer sinyal izleme esnasında birden azalıyor,  yok oluyor veya beklenmedik dönüşler yapıyorsa sinyal seviyesini  yüksek 82 kHz’e çevirin.

 

815 veya düşük Hz sinyal seviyeleri

815 Hz frekans seviyesi genellikle 82 kHz sinyale göre daha fazla tercih edilmektedir. Bunun temel sebebide 82 kHz  veya diğer yüksek sinyal seviyesinin komşu kablolardan ve su borularından kolay etkilenmesi ve güzergah takibi sırasında hata vermesidir. 82 kHz sinyaline göre 815 Hz sinyalin menzili daha uzundur. 815 Hz sinyal ise bağlantısı olamayan kılıflarda ve izolasyonsuz borularda pek iyi sonuç vermez. Bunun yerine 82 kHz sinyal seviyesi seçilmelidir. Kullanıcının sinyal seviyelerini kendi tecrübesine göre seçmesi ve operasyon sırasında gerekli şekilde düzeltmesi gerekmektedir.

 

İdeal bağlantı

 

Uygulama

– Güzergah tespiti kablo bağlantısı

Kablo kılıfını veya nötre fazını ayırın. Kırmızı test kablosunu kablo kılıfına veya nötr kablosuna bağlayınız, siyah test kablosunu kablo kılıfın ve nötr’ün daha önceden bağlandığı sistem toprağına bağlayın.

Kırmızı/Siyah test kablosunu verici üzerindeki „TX output” jack’ine bağlayınız. Frekans seviyesini 815 Hz’e ayarlayın. Verici çalışmaya başladıktan sonra frekans yükleyicisi yanıp sönmeye başlayacaktır.

Bu metod hem güvenilir hemde parazitlerden etkilenmeyen bir yöntemdir. Topraklama çubuğuna ihtiyaç yoktur. Kullanım alanı 25 km’dir.

Güvenlik nedeniyle takibi yapılan kablo servis dışı kalacaktır. Bu metod ile yapılacak güzergah takibi mutlaka yetkili ve eğitimli personel tarafından yapılmalıdır.

• Flexicoupler ile bağlantı( endüktif bağlantı)

1	Verici
2	Flexicoupler
3	Yeraltı kablosu

 

Uygulama:

– Güzergah takibi (kablo, gaz, su)

 

Opsiyonel olan Flexicoupler aparatı hem kullanılması kolay hemde servis halindeki canlı kablolarda elektrik kesilmeden güzergah takibi yapılabilir. Bu metod ile güzergah izleme mesafesi direk bağlantıdan daha kısadır. Kabloya verilen sinyal komşu kablolara veya borularada atlayabilir. Bu metodun kullanımında hem kırmızı test kablosu hemde topraklama çubuğuna ihtiyaç yoktur.

Flexicoupler ile başarılı bir güzergah izlemesi için kablonun her iki ucundada izole ve topraklanmış iletken olması gereklidir.

Flexicoupler aparatını kablonun çevresine geçirin. Flexicoupler aparatını mutlaka izlemek istediğiniz kablonun etrafına geçiriniz. Flexicoupler aparatının birden fazla kablonun etrafına bağlanması durumunda sinyal her bir kablo boyunca ilerleyecek ve güzergah izlerken yanlış sinyal alınmasına neden olacaktır. Bu bağlantı metodunda izleme uzaklığı daha kısadır. Ayrıca birden fazla kablonun bulunduğu noktalarda hangi kablonun izlendiği kesin olarak tespit edilemeyebilir.

Flexicoupler aparatını verici üzerindeki „TX output” jack’ine bağlayınız. Frekans seviyesini 82 kHz’e ayarlayın. Verici çalışmaya başladıktan sonra frekans yükleyicisi yanıp sönmeye başlayacaktır.

 

Not: Geniş flexicoupler (Ø 200 mm) üzerindeki ayar düğmesinden 82 kHz’i ayarlayınız. (Genellikle 82 kHz’yi kullanınız) verici üzerindede aynı frekans seviyesini ayarlayınız.

Eğer küçük flexicoupler (Ø 100 mm) aparatını kullanıyorsanız sadece 82 kHz frekans seviyesini kullanınız.

                         

1	Kablo üzerinde sinyal gücü (Maksimum metod)
2	Yeraltı kablosu veya boru (kesit)
3	Kablo üzerinde sinyal gücü (Minimum metod)
4	Yeraltı kablosu veya boru (kesit)

 

Vericinin bağlanması ve alıcının açılmasından sonra vericiden yaklaşık 5 m uzakta alıcı ile güzergah tespitine başlanabilir. Endüktif metod ile alıcının vericiden yaklaşık 8 m uzakta olması gereklidir. 

Alıcının ekranını kendinize doğru tutarak LCD ekranda bar grafik ve sesli uyarılar ile güzergah takibine kolayca başlayabilirsiniz. Vericinin üzerinde 815 Hz sinyal seviyesi ayarlandıktan sonra alıcı üzerinde de aynı seviye seçilmelidir. Endüktif bağlantı yapılıyorsa 

82 kHz sinyal seviyesi seçilmelidir. Minimum veya maksimum metodlardan herhangi biri seçilebilir.

• Maksimum metodun açıklanması

1	Kablonun çapraz bir şekilde alıcı sallanarak kablo güzergahının takibi
2	Maksimum modda kablo üzerindeyken sinyal karateristiği

 

CL 20 alıcısını kabaca dikey pozisyonda tutunuz. Kablo güzergahı boyunca alıcıyı sallayınız. Kablo veya boru güzergahının tam üzerindeyken vericiden maksimum sinyal seviyesi elde edilecektir. Kablo boyunca alıcıyı salladıkça ekran üzerindeki sinyal şiddetinin miktarı hem bar grafik olarak hemde ölçü olarak azalıp arttığı operatör tarafından görülebilir.

Kablo boyunca yürürken CL 20 alıcısını sallayarak maksimum sinyal seviyeleri kablonun güzergahını gösterecektir.

 

Kablo güzergah takibi yapılırken vericiden uzaklaştıkça hem sinyal şiddeti hemde izlenen sinyalin miktarı azalacaktır. Bunu telafi etmek için CL 20 alıcısında kazanç butonu vardır. Vericinin bulunduğu pozisyondan uzaklaştıkça kazanç butonu ayarlanarak güzergah tespiti aynı hassaslıkta yapılabilir. Eğer CL 20 alıcısı üzerindeki ölçülen miktarlarda ani değişiklikler olursa aşağıdaki durumlardan biriyle karşı karşıya kalmış olabilirsiniz:

 

1. Bir bağlantı noktası ve kablo birden fazla noktaya ayrılıyor
2. Kabloda veya kılıfta bir kesik
3. Kablo veya borunun derinliğinde ani değişim
4. İzole edilmiş boru bağlantısı
5. Gevşek kablo boşluğu
6. Topraklama hatası

Eğer kabloyu izleyemiyorsanız, kazanç maksimuma ayarlıysa bile, vericiyi diğer uca bağlayarak sinyali kaybettiğiniz noktadan tekrar güzergah takibine devam edebilirsiniz.

Maksimum veya minimum yönteme bağlı olmaksızın doğruca ilerleyen kablolar ile S yapan veya köşelerden dönen kabloların izlenmesi arasında fark vardır. Bu durumda kablonun doğruca ilerleyen kısmını her 1-2 metrede bir boya veya tebeşir vasıtasıyla işaretlemek ve köşelere geldikçe bu işaretlemeyi her 20 cm’de bir tekrarlama kesin kablo güzergah tespitinde oldukça yararlı olacaktır. 

 

Alıcı Üzerinde kazanç düğmesi kazancın küçük oranlarda artırılmasına ve azaltılmasına yardımcı olacaktır. Eğer kazanç miktarı (Ekranın üstünde rakamla belirtilmektedir) çok düşükse kazanç artırılarak ölçülen miktar orta seviyeye getirilebilir. Aynı şekilde eğer kazanç çok yüksek ise kazanç azaltılarak miktarda bir düşme sağlanabilir.

Eğer vericide her iki sinyal seviyesi (both modu) seçilmiş ise alıcı üzerinde sinyaller karşılaştırılabilir. 

Kablo içinden geçen sinyalin ve kablonun yönünün tespiti

Alıcı kablo üzerinde konumlandırıldıktan sonra en düşük sinyal şiddeti (minimum yöntemde) kablonun yönüne işaret eder. Aynı zamanda alıcı üzerinde tek bir tuşa basarak akım miktarı eş zamanlı olarak tespit edilir. Farklı noktalardaki farklı akım miktarları kablonun hangi yönde ilerlediğini operatöre belli eder. Böylece S yapmış veya birbiri ile karışık kablo şebekelerinde operatör kablo yönünü kolayca tespit eder.

• Minimum metodun açıklanması

CL 20 alıcısını kablo üzerinde yaklaşık olarak düşey pozisyonda tutun. Kablo hattının üzerinde alıcıyı sallayın. Alıcı kablo veya boru güzergahının üzerindeyken minimum methodda sesin anlık düşüşü ve en düşük akım şiddeti ekran üzerinden okunacaktır. Alıcı kablo üzerinde sallanırken güzergahtan çıktıkça yüksek ses ve akım şiddeti miktarı artarak operatöre güzergahtan sapıldığı sinyalini verecektir. Minimum yöntemde alıcı kablo üzerinde ilerlerken sağa sola doğru sallanarak güzergah tespiti yapılır.

Güzergah tespiti sırasında vericiden uzaklaştıkça alıcının izlediği sinyallerde bir azalma olacaktır. Bu durumda alıcı üzerindeki kazanç düğmesine basılarak kazanç tekrardan arttırılabilir. Eğer akım sinyalinde çok şiddetli bir değişim oluyorsa, aşağıdaki durumlardan biriyle karşı karşıya olabilirsiniz:

 

1. Kablonun birden fazla yöne ayrılması (t-branşman) 
2. Kabloda veya kılıfta delinme
3. Kablonun ani bir şekilde derinliğinin değişmesi
4. İzole boru eki
5. Sarkık veya S yapmış (yığın olarak gömülmüş) kablolar
6. Topraklama hatası

Eğer kabloyu izleyemiyorsanız, kazanç maksimuma ayarlıysa bile, vericiyi diğer uca bağlayarak sinyali kaybettiğiniz noktadan tekrar güzergah takibine devam edebilirsiniz.

Maksimum veya minimum yönteme bağlı olmaksızın doğruca ilerleyen kablolar ile S yapan veya köşelerden dönen kabloların izlenmesi arasında fark vardır. Bu durumda kablonun doğruca ilerleyen kısmını her 1-2 metrede bir boya veya tebeşir vasıtasıyla işaretlemek ve köşelere geldikçe bu işaretlemeyi her 20 cm’de bir tekrarlama kesin kablo güzergah tespitinde oldukça yararlı olacaktır. 

• 50 / 60 Hz pasif modda güzergah tespitinin tanımlanması

CL 20 alıcısı servisteki kabloların frekans seviyelerini algılayarak güzergah tespiti yapabilir.

Bu mod ile alçak gerilim yeraltı kabloları tespiti kolaylıkla yapılır. Bazı durumlarda bu metod ile su borularını, kanalizasyon, kablo TV ve telefon hatlarınıda tespit edebilir.

Verici kullanılmadan alıcı üzerinde 50 / 60 Hz ve maksimum mod işaretlenerek servisteki kablolar tespit edilir. Bu metodda izleme maksimum metod gibi uygulanmaktadır. Ancak verici kullanılmamaktadır. 

Bu metod hem çok kullanışlı hemde çok hızlı bir şekilde operatörü hedefe ulaştırmaktadır. Ancak bu metodda unutulmaması gereken nokta kablo tespiti yapılacak bölgede birden fazla canlı kablo bulunmasının çok muhtemel olacağıdır birde frekansı algılamak için aynı zamanda kabloda akım akması gerekmektedir

• Kesin sinyal şiddetinin tanımlanması

CL 20 alıcısı operatöre kablo derinliğini doğrudan ölçümünü sağlamaktadır. Bu ölçüm alıcının üzerindeki ekrandan 3 haneli nümerik olarak verilmektedir. Alıcının ekranı üzerinde akım sinyalinin şiddeti 0’dan 999’a kadar bir skala içerisinde operatör tarafından izlenebilir. Kesin sinyal şiddeti (okunan sinyal şiddet miktarı) kazançtan, vericinin uzaklığından ve diğer etkenlerden bağımsız olarak kablo içinden geçen akım sinyal şiddetini (miktarı) CL 20’nin ölçmesidir.

Kesin sinyal şiddetinin ölçülmesi her an CL 20 alıcısının ekranından izlenebilmektedir. Eğer ölçüm çok yüksek veya çok düşük ise ekran üzerinde herhangi bir kesin sinyal şiddeti görülemez. Kazanç ayarlanarak kesin sinyal şiddeti orta miktara getirilerek kesin sinyal şiddeti görülebilir. Bu gibi bir durumda ekran üzerinde ‘ – – -‘ işareti görülecektir.

Kesin sinyal şiddeti bar grafikten daha hassastır. 

Not: Operatörün karıştırmaması gereken iki ölçüm vardır. Kesin sinyal şiddeti  ve derinlik tespiti için ayarlanmış sinyal şiddeti (Akım miktarı ölçümü). Kesin sinyal şiddeti operatöre kablo içinde ne kadar sinyal geçtiği ve bunların ne kadarının alıcı tarafından algılandığıdır. Eğer izlenen kablonun derinliği artıyorsa kesin sinyal şiddeti azalacaktır. Bunun nedeni sinyal kaynağı ile alıcı arasında mesafe açılmasıdır. Kablonun derinliği değiştikçe ayarlanmış sinyal şiddeti aynı kalacaktır. Derinlik ölçümü için sinyal şiddeti ölçülmesi öperatöre izlenen kablodan ne kadar akım veya sinyal geçtiği bilgisini verir. 

• Derinlik ölçümü için sinyal şiddetinin ayarlanması (akımın ölçülmesi)

CL 20 alıcısında bulunan çok kullanışlı bir özellikte birden fazla kablo demeti içinde izlenen kablosunun tefrikinin yapılabilmesi. Pratikte izlenen kablonun diğer kablolar ile etkileşimde bulunması çok olağan bir durumdur. Bu gibi durumlarda yüzeye en yakın kablodaki sinyal daha aşağıdaki kablolara göre yüksek olacaktır. Operatör bu gibi bir durumda izlediği kablonun hangisi olduğunu CL 20 alıcısının akım şiddetinin ölçülmesi yöntemi ile yapacaktır.  Operatör kablonun ne kadar derinde gömülü olduğundan bağımsız olarak akım şiddetini ölçerek izlemekte olduğu kablonun hangi yönde ilerlediğini kesin olarak bu yöntem ile bulacaktır.

Alıcıyı toprak üzerinde dik bir konumda tutarak ilgili düğmeye basılı tutunuz. Ekran üzerinde bir an “thermometer” tip çıkacaktır ölçüm tamamlandıktan sonra ekran “bar grafik” tipine geçecektir. Alıcıyı ölçüm tamamlanana kadar sabit tutunuz. Ekran üzerinde bar grafik yanıp sönecektir, bu derinlik ölçümü için gerekli sinyal seviyesi ölçümüne işaret etmektedir. Operatör her kablo üzerinde aynı işlemi yaparak izlediği kabloyu tespit etmelidir. Ayrıca yanıp sönen bar grafik kablo üzerindeki sinyal seviyesini göstermektedir.

Not: CL 20 operatörü yanlış akım ölçümlerine karşı uyarmak üzere dizayn edilmiştir. Eğer akım miktarı ölçülürken ‘Err’ mesajı gelirse ölçülen kablodaki akım kesin olarak tespit edilememiş demektir. Bu durumda akan akım çok düşük seviyelerde bulunmaktadır ve yapılması gereken bağlantı noktalarının kontrol edilmesi ve ölçümün tekrarlanmasıdır. Bu duruma aynı zamanda yüksek kazanç ayarlamasıda neden olabilir. 

Alıcı kablo muflarının bulunduğu noktalarda veya kablo konumundan kaymalarda akım şiddetinin ölçme işleminde hata mesajı verebilir.  Akım ölçümü yapmadan kablonun güzergahını tam olarak belirleyip alıcıyı üzerine getirerek tekrar ölçüm yapılmalıdır. Güvenli kablo tefriki için tavsiye edilen cihaz KSG 100’dür.

Operasyon sırasında ekran üzerinde ‘CAL’ mesajı çıktığında mutlaka Baur ile temasa geçiniz.

 

CL 20 alıcısı ile derinlik ölçümü

• Otomatik derinlik ölçümü tanımlanması

CL 20 alıcısı derinlik ölçümünü tek bir düğmeye basarak yapar. Derinlik 5 m’ye kadar cm cinsinden ölçülür ve ekran üzerinden gösterilir. Bu ölçümü yaparken vericiden 5 m kadar uzakta olmak gerekmektedir. Derinlik ölçümü yapmadan önce operatör kablonun tam üzerinde olması gerekmektedir. Alıcıyı toprağa değecek şekilde kablo üzerinde dikey pozisyonda tutunuz ve derinlik ölçümü için işaretlenmiş düğmeye basınız. Derinlik ölçümü tamamlandıktan sonra alıcı derinliği ekran üzerinde gösterecektir. 

Derinlik ölçümü sırasında dikkat edilmesi gereken husus ölçümü yapılan kablonun etrafında etki yapabilecek manyetik alan veya t-branşmanlar olmamasıdır. Operatör ölçüm yapmadan önce t-branşman veya manyetik alan olup olmadığını kontrol etmelidir.

Not: CL 20 alıcısı eğer derinlik ölçümü esnasında ‘Err’ mesajı verirse alınan akım miktarı kesin olmayan bir değere sahiptir. 

Kesin sonuç için önerimiz CL 20 alıcısı üzerinde bulunan hava kabarcığı ile 45° yöntemi ile derinlik tespitinin tekrarlanmasıdır.

Eğer kablo içinden geçen sinyal çok düşükse derinlik tespitinde hata olma olasılığı artmaktadır. Bu durumda vericinin bağlantıları kontrol edilmelidir. 

Aynı zamanda T-branşmanlarda ve kablo üzerinde tam bulunmama hallerinde derinlik ölçümü hata verebilir. Güvenlik nedeniyle ölçülen derinlik seviyesi kesin olarak alınmaz ve kablo hattı kazılırken çok dikkatli olunması gerekmektedir.

 45° derinlik ölçümü metodu tanımlanması

d	Kablo Derinliği
1	Hava kabarcığı seviyesi (45°)
2	Alıcı (45° eğimli)
3	Yeraltı kablosu veya boru
4	Toprak

 

Kablo derinlik ölçümünden önce minimum yöntemi kullanılarak mümkün olduğunca kablonun noktasal tespiti yapılmalıdır. Vericiden 5 mt uzakta durunuz. Alıcıyı dik tutarak zemine yaslayınız. Hava kabarcığını referans alarak alıcıyı 45° pozisyonuna getiriniz.

 

Alıcıyı kablo güzergahına 90° pozisyonda sağa veya sola doğru minimum ses seviyesi duyulana kadar sürünüz. Alıcının minimumu yakaladığı nokta ile kablonun bulunduğu nokta arasındaki mesafe kablo derinliğini göstermektedir. Bu yöntemde hata durumu ancak izlenen kablonun etrafında başka kablo, metal boru, kanalizasyon, demiryolu hattı  etc. varsa mümkündür. Kablo derinlik ölçümünü doğrulamak için yukarıdaki prosedürü takip ederek diğer yönde derinlik ölçümü yapılmalıdır. 

 

Eğer ikinci ölçümde 15 cm’de daha büyük bir farklılık varsa bu durum diğer kabloların veya metal boruların varlığına işaret etmektedir.

• Manyetik alan tespiti

Eğer t-branşmanlı kablo veya boru bağlantılarının olduğu noktalarda derinlik ölçümü yapılacaksa hata mesajı alma riski yüksektir.

 

Güçlü manyetik alanlarda kesin tespit problemlerine neden olmaktadır.

 

Bu gibi durumlarda derinlik ölçümü için 45° metodu kullanılarak derinlik ölçümünün doğrulamasını yapabilirsiniz.