- Ocak 22, 2022
- By admin
- In Yeraltı Kablo Arıza Tespiti
- Tags AG izolasyon, AG izolasyon test, AG izolasyon test VE RAPORLAMA, İZOLASTON TEST PROSEDÜRÜ
- 1795
- 0
ELEKTRİK KABLOLARINDA İZOLASYON DİRENCİ TESTİ VE İZOLASTON TEST PROSEDÜRÜ
1-AMAÇ :
Bu doküman; yeni tesis veya , arıza ve bakımdaki , kablo veya elk. teçhizatın izolasyon direncini ölçen cihazlar ile yapılan testlere rehberlik olması için tarafımızdan mevcut bilgi ve belgeler göz önünde tutularak hazırlanmıştır.
2-TEST HAZIRLIĞI:
a)-Test edeceğimiz kablolar iki ucundan bağlantı noktalarından ayrılarak izole edilir. Kablo doğrulama ve kopuk testi için ,kablo karşı uçtan birleştirilerek (kısa devre) doğruluk ve süreklilik testi yapılır.
b)-kablo iki uçtan tekrar izole edilir(açık devre) ve yüksel gerilim ile çalışma yapılacağın dan uyarı levhaları, emniyet şeridi, kilit , nöbetçi v. s emniyet tedbirleri alınır.
c)Test işlemi esnasında kablo yüksek voltaj ile yükleneceğinden, kablo uçlarına test proplarına ,cihaz deşarj olmadan dokunulmaması ve eldiven kullanılması hayati önem taşır.
3-TEST VE ÖLÇÜMLER :
a)-İzolasyon direnç ölçümleri ;test gerilim kademesi seçilerek ,aktif iletken ile toprak(ekran) arasına ,iletken ile aynı kablodaki diğer iletkenler arasına, nötr ile koruma toprağı arasına tek tek uygulanıp okunan değerler kayıt altına alınır .
b)kabloya uygulanacak gerilim nominal çalışma geriliminin iki katına kadar artırılabilir.
c)Normal direnç ölçümlerinde cihazın(L + )ucu kablo damarına( E -) ucu ekrana, veya direncini ölçeceğimiz diğer uca bağlanır. ancak izolasyon direnci toprağa karşı ölçülecek ise( +) terminalin toprağa bağlanması tavsiye edilir.
d)-izolasyon direnç değerlerinin kablodaki zamansal değişimleri ni incelemek için yeni tip cihazlarda DAR :Dielectric Absorpion Ratio 1 mint./15 sec.(Dielektrik soğurma Oranı) ve PI Polarization İndex(Polarizasyon Oranı )değerleri 1 dk ve 10 dk sonunda otomatik olarak ekranda gösterilmektedir.(ölçüm değerleri (0) ve sonsuz (OL) gösterirse bu değerler doğal olarak okunamaz)
PI 4 or more 4 – 2 2.0 – 1.0 1.0 or less
Criteria Best Good Warning Bad
DAR 1.4 or more 1.25 – 1.0 1.0 or less
Criteria Best Good Bad
Cihaz kılavuzundan alınan yukarıdaki tablolarda görüldüğü gibi çıkan değerin bir(1) ün üzerinde olması istenir ve her iki benzer test te de direncin zamanla bağlı düşüp düşmediğinin oransal değerlerini verir.
e)-Çok yüksek direnç değerleri ölçmek ve en doğru sonuçları elde etmek için test cihazındaki üçüncü uç olan koruma (guard)kablonun iç yalıtımının etrafına bir tel sarılarak üç proplu bağlantı yapılır .Buradaki amaç ( +) ve (-) proplar arasında kablo bağlantısına yakın yüzey akım sızıntılarını önlemektir.
4 TEST DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:
a)Bu izolasyon direnci ölçümü prosedürü DIN VDE 0100-600 IEEE 43 standartları ,TEDAŞ TS IEC 60502- 2 Standarları incelenek özetlenmeye çalışılmıştır.
b) yalıtım direnci ölçen test cihazların ohm (r=v/ı) göre kablo uçlarına yüksek voltaj uygulayarak kaçan akımın oranına bölümünü , (megger,kyoritsu,sonelmig,metrel,hioki v.b)ekrana değer olarak verirler.
c)elde edilen direncin sonsuz (OL) ,G ohm ,M ohm, yüksek çıkması ölçülen kablonun izolasyonunun iyi olduğu ,değerK ohm ise izolasyon arızalı veya arızaya yakın, ohm sıfıra yakın ohm ,0(sıfır) ohm,çıkması halinde izolasyonunun kötü( arızalı), iletkenler arası veya iletken in toprak ile temas lı olduğu anlamına gelir.
d)Kablonun izolasyon direnci R=k.log10.D/d formulunden hesaplanır, değer kaçak akım yok ise ( M ohm ,G ohm lar seviyesinde) olacaktır. ancak bu formül kablo uzunluğu, k yalıtım malz. sabiti iletken çapı v.s birçok değişken ve hesap gerektirdiğinden ,pratikte
izolasyon direncinin örneğin uygulanan gerilimin x1000 çıkması 5000 v (için)x1000 = 5000 000 ohm=5 M ohm çıkması yeterli olacağı varsayılmaktadır (bu değerler sağlamak için kaçak akımın 1 mili amperi geçmemesi gerektiği I=V/R den )görülmektedir.
e)Yaptığımız izolasyon direnç testlerin de, zaman zaman, özellikle alçak gerilim kablolarında yüksek dirençli arızalar (birkaç Mohm,K ohm , yüksek ohm değerindeki kablolar ,eskime ,ağaçlanma, delinme ,çatlama ,karbonlaşma, doğal etkiler, kötü ekler den dolayı) yukarıdaki şıklarda belirtiğimiz şartlar sağlansa bile ,yüksek izolasyon direncine rağmen arızalı olabilmekte dir (veya bu durumun tersi kablolar karbonlaşmış izolasyondan dolayı düşük direnç değerleri olup enerji tutabilmektedir ) özellikle yeni tesis edilmeyen ve işletmede olan ,yüksek kısa devre akımlarına maruz kalan kabloların arızalı veya sağlam olduğundan kesin emin olmak için ( HI-POT ,SIM , VLF,DC ŞOK) içeren yüksek güçlü test cihazlarına ihtiyaç duyulur.
f)testler bittikten sonra kablolar deşarj edilir, test bölgesi kontrol edilip ,test sonuçları test raporuna yazılır, test cihazının kalibrasyon belgesi eklenip, testi yapan ve test gözlemcisi imzasıyla ilgili işletmeye verilmelidir.